การหาคีย์จากคอร์ดเพลง

เป็นเรื่องที่หลายคนสงสัยว่า เวลาเราดูคอร์ดเพลงสักเพลงนึงเราะรู้ได้ยังไงว่าเพลงนี้อยู่ในคีย์อะไร บทความนี้จะมาให้ไอเดียวิธีคิดในเรื่องนี้

วิธีง่ายๆที่หลายคนมักใช้คือ ให้ดูคอร์ดแรกกับคอร์ดสุดท้ายของเพลง ถ้าเป็นคอร์ดเดียวกันมีโอกาสสูงที่จะเป็นชื่อคีย์ แต่วิธีนี้ก็ไม่ชัวร์ทุกเพลงเสมอไป

วิธีคิดของผมคือ

" มองChord Progressionให้เป็น ว่าแต่ละคีย์มีคอร์ดอะไรบ้าง "

เรามาลองทำแบบฝึกหัดสั้นๆนี้ดูกันครับ

ยกตัวอย่างเช่น คอร์ดเรียงกันแบบนี้ C D / Bm Em / Am D / G // ทางคอร์ดนี้อยู่ในคีย์อะไร มาคิดไปพร้อมๆกัน

ถ้ามองเผินๆอาจจะคิดว่าเป็นคีย์ C หรือเปล่า คำตอบคือผิด ทางคอร์ดนี้อยู่ในคีย์G

เพราะคีย์ C จะไม่มีทางมีคอร์ด Bm และคอร์ด D (คอร์ด 7 ไมเนอร์และคอร์ด 2 เมเจอร์)

*แทรกนิดนึง ในคีย์ C คอร์ด D หรือคอร์ด2เมเจอร์อาจจะมีก็ได้นะแต่จะไม่ใช่คอร์ดหลักของคีย์ จะมาในบทบาทของคอร์ด Secondary Dominant (คอร์ดดอมินันท์ระดับ2)

คอร์ดในคีย์Cจะมี C Dm Em F G Am คอร์ดในคีย์Gจะมี G Am Bm C D Em

จากประสบการณ์ถ้าเราเล่นคีย์ G บ่อย ๆ จะจำได้ว่า คอร์ดที่ชอบส่งมาหาคอร์ด G คือคอร์ด D และคอร์ด Bm จะชอบส่งเข้าคอร์ด Em (ตามไม่ทันอ่านซ้ำอีกทีนะ) แปลว่ายิ่งเราเล่นเพลงในคีย์เดิมซ้ำ ๆ มากเท่าไหร่ เราก็จะยิ่งชินกับ Chord Progression ในคีย์นั้น ๆ มากขึ้นจนจำมันได้

สิ่งนึงที่เราจะไม่มีทางได้เห็นในเพลงป็อปคือคอร์ด 7 ของเพลง ถ้าทางคอร์ดด้านบนเป็นคีย์ C จริง เราจะไม่มีทางได้เจอคอร์ด Bm

*เพิ่มเติม ขยายความเรื่องคอร์ดที่ 7 ในทฤษฎีดนตรีนิดนึง ใน 1 คีย์จะมี 7 คอร์ดและคอร์ดที่ 7 จะเป็นชนิด dimminish ไม่ใช่ minor ซึ่งคอร์ดที่ 7 นี้แทบไม่เจอเลยในเพลงป็อป

**วิธีคิดเพิ่มเติมนอกจากการมอง Chord Progression คือ ให้แกะเมโลดี้เพื่อดูว่าเพลงนี้อยู่ในสเกลอะไร เมื่อได้สเกลก็จะได้คีย์ ซึ่งวิธีหลังนี้เราจะไม่เห็นในคอร์ดเพลง ต้องมาแกะและคิดเพิ่มเติมทีหลัง

นี่คือวิธีคิดของผม คือ เราต้องชินทางคอร์ดไปทีละคีย์ แล้วเราจะจำได้ว่าคอร์ดเพลงที่เห็นนี้มันควรเป็นคีย์อะไร

สิ่งที่ต้องระวังและต้องใช้ประสบการณ์ คือ บางครั้งเพลงอาจมีคอร์ดจรหรือคอร์ดที่ไม่ได้อยู่ในคีย์มาปนอยู่ด้วย นอกจากใช้ตามองแล้วเราต้องใช้หูในการฟังเข้าช่วย เพราะคอร์ดนอกคีย์พวกนี้ถ้าเราฟังบ่อย ๆ จะรู้ได้ว่ามันไม่ได้อยู่ในคีย์ เสียงมันจะแปลกกว่าปกติ กับอีกข้อที่ต้องระวังคือเรื่องของการเปลี่ยนคีย์ในเพลง(Modulation) ที่เมื่อเราเห็นคอร์ดเปลี่ยนไปแบบแปลก ๆ หรือฟังเพลงแล้วเราจะรู้สึกได้ว่าท่อนนี้มันไม่ใช่คีย์เดิมแล้ว

มาดูในเพลงจริงกันบ้าง อย่างเพลง Good morning teacher ของ อะตอม ชนกันต์

เพลงนี้ขึ้นต้นด้วยคอร์ด Fmaj7 และจบเพลงด้วยคอร์ด F หลายคนเห็นแบบนี้แล้วอาจคิดว่าเพลงนี้อยู่ในคีย์ F ไปเลย ซึ่งความจริงแล้วเพลงนี้อยู่ในคีย์C

ทำไมถึงเป็นคีย์ C มาวิเคราะห์กันทีละข้อ

ข้อแรก ถ้าเป็นคีย์Fจริง เราจะไม่มีทางได้เห็นคอร์ด Em ซึ่งเป็นคอร์ดที่7ของคีย์ F เนื่องจากเพลงป็อปมักจะไม่นิยมใช้คอร์ดที่ 7 แถมคอร์ดที่ 7 ตามทฤษฎีแล้วต้องเป็น dim ไม่ใช่ minor (ข้อนี้สามารถมองเห็นได้จากคอร์ดเพลง)

ข้อสอง ทางคอร์ดเพลงนี้น่าจะเป็นคีย์ C มากกว่าคีย์ F เพราะในคีย์ C เราจะเจอคอร์ด Dm > Em และ Em > Am ซึ่งเป็นการเดินคอร์ดที่เจอบ่อยในคีย์ C แต่เอาจริง ๆ เพลงนี้เดินคอร์ดแปลกกว่าเพลงอื่นตรงที่เอาคอร์ด 4 หรือคอร์ด F มาใช้ขึ้นหัวท่อนบ่อย ๆ จนแทบจะดูเป็นคีย์ F ได้จริง ๆ

ข้อสาม ในเชิงลึกถ้าลองแกะเมโลดี้เพลงดู จะเห็นว่าสเกลที่ใช้ในเมโลดี้เพลงนี้เป็นสเกล C Major เพราะถ้าเป็นคีย์ F จริงเมโลดี้ต้องโดนตัว Bb ซึ่งเพลงนี้จะเจอแต่โน้ต B ตรง เช่น ในเนื้อร้องบรรทัดแรกคำสุดท้าย คำว่า"ไร"จะตกที่โน้ตตัว B ตรง (ข้อนี้ไม่สามารถมองเห็นได้จากคอร์ดเพลง ต้องแกะเอา)

สิ่งที่ต้องระวังจากคอร์ดเพลงGood morningนี้คือ จุดที่เป็นคอร์ด Bb ซึ่งเป็นคอร์ดที่อาจทำให้หลายคนมองเพลงนี้เป็นคีย์ F เลยก็ได้ ความจริงแล้วคอร์ดนี้เป็นคอร์ดนอกคีย์ สังเกตุว่ามันมีคอร์ดนี้แค่ครั้งเดียวในเพลงซึ่งมีโอกาสเป็นคอร์ดจรสูง แต่สิ่งที่บอกเราได้มากกว่าการมองคอร์ดคือการฟังเพลง ถ้าเราฟังเพลงจริงเราจะรู้สึกแปลกๆกับคอร์ดนี้ และคอร์ดจรแบบนี้มักเป็นจุดที่ทำให้หลายคนสับสนเวลาวิเคราะห์เพลงหรือแกะคอร์ดเพลงด้วยตัวเอง หาคอร์ดยังไงก็ไม่เจอเพราะมันไม่ได้อยู่ในคีย์ตามปกติ

เรื่องของการมองคอร์ดเพลงแล้วบอกได้ว่าเพลงนี้เป็นคีย์อะไรต้องฝึกฝนบ่อย ๆ ควบคู่ไปกับการฟัง รวมถึงการเข้าใจเรื่อง Chord Progression จากการเล่นจริงมาหลายเพลง ก็จะช่วยทำให้เราวิเคราะห์คีย์ได้ง่ายขึ้นด้วย

ครูเบลล์ ^ ^